اعلام تعرفه‌های ۲۵ درصدی ترامپ بر فولاد و آلومینیوم؛ آغاز تنش‌های تجاری جهانی

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که دولتش تعرفه‌هایی به میزان ۲۵ درصد بر واردات فولاد و ۱۰ درصد بر واردات آلومینیوم وضع خواهد کرد. این تصمیم در راستای سیاست‌های حمایتی اقتصادی ترامپ برای حفاظت از صنایع داخلی آمریکا اتخاذ شد و واکنش‌های گسترده‌ای را در سطح بین‌المللی برانگیخت.

۱. دلایل اعمال تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر فولاد و ۱۰ درصدی بر آلومینیوم

۱.۱ حمایت از صنایع داخلی آمریکا

ترامپ اعلام کرد که افزایش واردات فولاد و آلومینیوم باعث کاهش تولید داخلی و از بین رفتن هزاران شغل در این صنعت شده است. هدف اصلی این تعرفه‌ها، تقویت تولید داخلی و حمایت از کارخانه‌های آمریکایی بود.

۱.۲ امنیت ملی آمریکا

کاخ سفید با استناد به ماده ۲۳۲ قانون توسعه تجارت (Trade Expansion Act of 1962)، این تعرفه‌ها را به عنوان اقدامی برای حفظ امنیت ملی توجیه کرد. به گفته دولت ترامپ، وابستگی بیش از حد به واردات فولاد و آلومینیوم می‌تواند در شرایط جنگی یا بحران‌های ژئوپلیتیکی، امنیت اقتصادی و صنعتی آمریکا را تهدید کند.

۱.۳ کاهش کسری تجاری آمریکا

یکی از اهداف اصلی ترامپ در سیاست‌های اقتصادی‌اش، کاهش کسری تجاری آمریکا بود. وی معتقد بود که کشورهایی مانند چین، کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا با صادرات ارزان فولاد و آلومینیوم، تعادل تجاری آمریکا را به هم زده‌اند و این تعرفه‌ها می‌توانند به بازگرداندن این تعادل کمک کنند.

۲. واکنش‌های داخلی به تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم

۲.۱ حمایت صنایع فولاد و آلومینیوم آمریکا

شرکت‌های فولادسازی آمریکا مانند U.S. Steel و Nucor از این تصمیم استقبال کردند، زیرا این تعرفه‌ها رقابت را برای تولیدکنندگان داخلی آسان‌تر می‌کرد.

۲.۲ مخالفت صنایع وابسته به فولاد و آلومینیوم

• خودروسازان مانند جنرال موتورز و فورد هشدار دادند که افزایش هزینه‌های مواد اولیه ممکن است باعث افزایش قیمت خودرو و کاهش فروش شود.
• صنعت ساخت‌وساز نیز اعلام کرد که این تعرفه‌ها موجب افزایش هزینه‌های تولید مسکن و زیرساخت‌ها خواهد شد.

۲.۳ مخالفت سیاستمداران و اقتصاددانان

برخی از جمهوری‌خواهان و بسیاری از دموکرات‌ها مخالف این اقدام بودند و هشدار دادند که جنگ تجاری احتمالی می‌تواند به ضرر اقتصاد آمریکا تمام شود.

۳. واکنش‌های بین‌المللی به تعرفه‌های ترامپ

۳.۱ اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا این تعرفه‌ها را "غیرعادلانه" دانست و اعلام کرد که در واکنش به این اقدام، تعرفه‌هایی بر کالاهای آمریکایی مانند موتورسیکلت‌های هارلی دیویدسون، بوربون و محصولات کشاورزی اعمال خواهد کرد.

۳.۲ چین

چین این اقدام را آغاز یک جنگ تجاری دانست و در اقدامی تلافی‌جویانه، تعرفه‌هایی بر محصولات آمریکایی مانند سویا، خودروها و هواپیماها اعمال کرد. این تنش‌ها سرآغاز جنگ تجاری گسترده‌ای بین دو کشور شد.

۳.۳ کانادا و مکزیک

این دو کشور که تأمین‌کنندگان عمده فولاد و آلومینیوم برای آمریکا هستند، این تعرفه‌ها را محکوم کرده و تهدید به اقدامات متقابل کردند.

۳.۴ سازمان تجارت جهانی (WTO)

سازمان تجارت جهانی این تصمیم را ناقض قوانین تجارت آزاد دانست، اما ترامپ تهدید کرد که در صورت مخالفت شدید، آمریکا ممکن است از این سازمان خارج شود.

۴. تأثیرات اقتصادی تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم

۴.۱ تأثیر بر اقتصاد آمریکا

• افزایش هزینه تولید در صنایع وابسته به فولاد و آلومینیوم
• افزایش قیمت کالاهای مصرفی مانند خودرو و لوازم خانگی
• رشد محدود در صنعت فولاد داخلی
• افت شاخص‌های بورس در پی نگرانی از جنگ تجاری

۴.۲ تأثیر بر اقتصاد جهانی

• افزایش هزینه‌های تولید در کشورهایی که به فولاد و آلومینیوم آمریکا وابسته بودند
• کاهش صادرات فولاد از کشورهای متأثر مانند چین، کانادا، برزیل و اتحادیه اروپا
• افزایش تنش‌های تجاری و تضعیف روند رشد اقتصادی جهانی

۵. لغو تدریجی و تغییرات در سیاست تعرفه‌ای

در سال ۲۰۱۹، آمریکا پس از مذاکرات تجاری با کانادا و مکزیک، این تعرفه‌ها را برای این دو کشور لغو کرد. همچنین در سال ۲۰۲۱، دولت جو بایدن با اتحادیه اروپا به توافق رسید تا این تعرفه‌ها را کاهش دهد و به جای آن، یک سیستم سهمیه‌بندی (Quota System) برای واردات فولاد و آلومینیوم اجرا کند.

اعلام تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر فولاد و ۱۰ درصدی بر آلومینیوم توسط دولت ترامپ یکی از مهم‌ترین تصمیمات تجاری آمریکا در سال‌های اخیر بود که تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد جهانی گذاشت. این سیاست باعث حمایت از صنایع فولاد داخلی آمریکا شد اما در عین حال، هزینه‌های تولید را برای سایر صنایع افزایش داد و موجب تشدید جنگ تجاری بین آمریکا و سایر کشورها شد. در نهایت، دولت‌های بعدی تلاش کردند تا با اصلاح این سیاست، تأثیرات منفی آن را کاهش دهند.