💡 فورک در ارزهای دیجیتال چیست؟

در فناوری بلاک‌چین (Blockchain)، فورک به معنی ایجاد تغییر یا انشعاب در قوانین شبکه است.
زمانی که توسعه‌دهندگان تصمیم می‌گیرند قوانین جدیدی برای شبکه اعمال کنند، ممکن است نسخه‌ی جدیدی از بلاک‌چین ایجاد شود که با نسخه‌ی قبلی تفاوت دارد.

فورک‌ها معمولاً برای موارد زیر انجام می‌شوند:

• بهبود امنیت

• افزودن قابلیت‌های جدید

• رفع باگ‌های شبکه

• یا اختلاف نظر در جامعه کاربران و توسعه‌دهندگان

🔹 سافت فورک (Soft Fork) چیست؟

سافت فورک نوعی به‌روزرسانی نرم در شبکه بلاک‌چین است که با نسخه قبلی سازگار (Backward Compatible) باقی می‌ماند.
یعنی نودهایی که به‌روزرسانی نکرده‌اند همچنان می‌توانند در شبکه شرکت کنند.

به بیان ساده، سافت فورک یعنی تغییر قوانین به‌صورتی که قدیمی‌ها هنوز کار کنند ولی قوانین جدید سخت‌گیرانه‌تر شوند.

🔸 مثال معروف

در بیت‌کوین، SegWit (Segregated Witness) در سال ۲۰۱۷ یک سافت فورک بود که برای بهینه‌سازی فضای بلاک و افزایش سرعت تراکنش‌ها اجرا شد.

🔸 هارد فورک (Hard Fork) چیست؟

هارد فورک نوعی تغییر غیرسازگار در بلاک‌چین است؛ یعنی پس از انجام آن، شبکه به دو زنجیره مستقل تقسیم می‌شود.

نودهایی که به‌روزرسانی نکرده‌اند دیگر نمی‌توانند با شبکه جدید ارتباط داشته باشند.

🔸 مثال معروف

در سال ۲۰۱۶، شبکه اتریوم (Ethereum) پس از هک DAO دچار هارد فورک شد و دو زنجیره‌ی Ethereum (ETH) و Ethereum Classic (ETC) شکل گرفتند.

⚖️ تفاوت سافت فورک و هارد فورک

🔧 دلایل اجرای فورک‌ها

1. بهبود مقیاس‌پذیری

2. رفع مشکلات امنیتی

3. تغییر در مدل اقتصادی یا پاداش بلاک‌ها

4. اختلاف نظر در جامعه کاربران

5. انشعاب برای ساخت پروژه جدید (مثل بیت‌کوین کش از بیت‌کوین)

⚠️ ریسک‌ها و چالش‌ها

• کاهش اعتماد کاربران

• دوگانگی در جامعه ارز دیجیتال

• نوسان شدید قیمت رمزارزها

• مشکلات فنی و امنیتی پس از انشعاب

📈 تأثیر فورک‌ها بر بازار ارز دیجیتال

فورک‌ها اغلب منجر به نوسان قیمتی، هیجان در بازار و ایجاد رمزارزهای جدید می‌شوند.
سرمایه‌گذاران معمولاً از فورک‌ها به عنوان فرصت سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت یا بلندمدت استفاده می‌کنند.

برای مثال، پس از هارد فورک بیت‌کوین در سال ۲۰۱۷، رمزارز Bitcoin Cash (BCH) ایجاد شد که تا مدت‌ها جزو ۱۰ ارز برتر بازار بود.

🔮 آینده فورک‌ها در بلاک‌چین

با گسترش فناوری و نیاز به به‌روزرسانی مداوم شبکه‌ها، فورک‌ها همچنان بخش جدایی‌ناپذیر از اکوسیستم بلاک‌چین باقی خواهند ماند.
اما با پیشرفت مکانیسم‌های اجماع و سیستم‌های رأی‌گیری، احتمال تقسیمات شدید مانند گذشته کمتر خواهد شد.